Boekenlijstje 2018 deel 1: meesterwerken én misbaksels

Lezen, het blijft een passie die ik graag deel met anderen.

Hier komt het aan, mijn boekenlijstje 2018 deel 1, oftewel de boeken die ik heb gelezen van januari tot en met juli 2018. Om te vermijden dat ik op het einde van het jaar zo’n ellenlange lijst heb, splits ik mijn leesjaar in tweeën. De 39 exemplaren staan in chronologische volgorde van lezen met sterren en waarderingen door elkaar. Maar alles blijft heel scanbaar. De recensies zijn beknopt, tellen maximaal 150 woorden en werden aanvankelijk op Goodreads geplaatst. Geniet ervan. Misschien haal je er wel een leestip uit dit boekenlijstje 2018 deel 1. Is dat zo? Laat dat dan zeker weten.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 1 – 5

4 3 2 1 door Paul Auster
**

Hoogtepunt in het oeuvre van Paul Auster? Voor mij eerder een dieptepunt. Het uitgangspunt is nochtans interessant. Auster beschrijft niet één maar vier levens van Archie, het gevolg van een verschillende keuze van de ouders. Daarmee bewijst Auster de stelling dat het leven één opeenstapeling is van soms noodlottige beslissingen. Helaas, geen enkel verhaal kon me volledig bekoren. Alles wordt te gedetailleerd beschreven, zit vol documentaire-achtige opsommingen van Amerikaanse geschiedenisfeitjes en is daardoor dikwijls saai en vervelend. Mijn tip? Begin niet aan dit veel te dikke boek – de helft schrappen was goed geweest – want je zult je bekocht voelen. Lees liever ‘Life after life’ van Kate Atkinson of ‘De wereld na zijn verjaardag’ van Lionel Shriver. Zij weten hetzelfde uitgangspunt zoveel genialer uit te werken. Waarom toch twee sterren? Door dat zalige schoenenverhaal dat Archie schrijft als puber. Lees je het toch? Doe eerst alle .1-verhalen, dan de .2 ….

Zuivering van Tom Lanoye
****

Zeer leesbaar verhaal met een hoge actualiteitswaarde, over Gideon, Vlaming met een spraakgebrek, die opkuist wat er overblijft na een brand, overstroming of terroristische aanval, en het Syrische gezin dat hij opvangt in zijn ‘Palazzo’. Eerst logeert de Syrische vader er, maar nadat die hem het leven heeft gered, duiken ook diens vrouw en twee kinderen op. Omdat Gideon in het begin zegt dat alles slecht afloopt, blijf je vol spanning lezen. Je leest over onze en hun vooroordelen. Over problemen die gepaard gaan met het samenwonen van mensen, leugens, bedrog, niet-ingevulde verwachtingen. Nergens krijg je een exacte verklaring voor wat er allemaal gebeurt, wel ruimte om alles zelf in te vullen. Wat er met haan Hannibal gebeurt, pakte me. Op dat moment dacht ik: “Zou ik ook doen wat Gideon doet?”. Confronterend boek dat doet nadenken. Graag gelezen.

Een duif en een jongen van Meir Shalev
*****

Uitgelezen op amper twee dagen. Wat een verteller, wat een verhaal en wat een feest om dit boek te lezen. Ik houd echt van Meir Shalev. Zelfs de boeken van hem die ik minder vind, zijn nog meer dan de moeite waard… Mooi verhaal dit, alweer met dat exotische joodse tintje. Het gaat over die vreemde wereld van Jerusalem en Tel Aviv, over de smachtende mensen daar. Shalev heeft het over johannesbroodboominnen – want bomen zijn vrouwelijk -, joodse rituelen en gebruiken. Al lezend heel veel opgestoken over reisduiven, interessant! En enorm genoten van het verhaal over de verwekking van hoofdpersoon Ja’ared. Ongelooflijk romantisch en tegelijk zo dramatisch. Pas laat in het boek wordt duidelijk hoe de twee hoofdverhalen gelinkt zijn. Ik vertel niets, je leest het maar zelf. Ik deel enkel dit: ik ben weg van dit boek en mijn favoriete schrijver is nog een grotere favoriet geworden.

De Weense sigarenboer van Robert Seethaler
***

Hoewel ik het boek graag heb gelezen, vond ik Seethalers “Een heel leven” beter. Daarom drie sterren. Seethaler schetst op een originele manier het leven in Wenen vlak voor WOII – een pikzwarte periode. De 17-jarige Franz wordt door zijn moeder naar haar oude vriend Otto in Wenen gestuurd om te helpen in zijn sigarenwinkel. Franz leert er de joodse dokter Freud kennen. Als die hem de raad geeft een lief te zoeken, gaan de poppen aan het dansen. Franz wordt al bij de eerste zoektocht op slag verliefd. Maar rozengeur en maneschijn levert dat niet op. Wel een serie van nare ervaringen waardoor hij in één klap volwassen wordt. Alles wordt geschetst tegen de achtergrond van een zich razendsnel uitbreidend antisemitisme en opkomend nazisme. De humor in het begin van het boek, als gevolg van de naïviteit van Franz, verdwijnt naarmate alles grimmiger wordt.

Peachez, een romance van Ilja Leonard Pfeijffer
*****

Ik vervloek mijn ouders zaliger dat ze er nooit aan hebben gedacht me naar de Latijnse te sturen. Want ik zou nog meer van dit boekje hebben genoten dan ik nu heb gedaan, met al die Latijnse citaten erin. Ik hou van boeken over professoren in literatuur (ik denk meteen aan het wondermooie Stoner). Dit verhaal over een wereldvreemde, naïeve professor Latijn die zijn hele leven met de neus in de stoffige boeken zit, zich uitsluitend bezighoudt met een dode taal en net zo verheven schrijft en praat als zijn dode studieobjecten, heb ik dus ook graag gelezen. Als hij dan zo net voor zijn pensioen online een mooi en uitdagend meisje leert kennen, opent een onbekende wereld vol liefde zich en maken “plichten plaats voor leven”. Hoef ik te verklappen dat het verkeerd afloopt? Wat heb ik genoten van dit kleinood! Toproman van een favoriete schrijver.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 6 – 10

Over leven en schrijven van Stephen King
****

In mijn cursus creatief schrijven kreeg ik de raad ‘Over leven en schrijven’ van Stephen King te lezen. Zou basismateriaal zijn voor mensen die eraan denken iets creatiefs op papier te zetten. Nu mag je veel zeggen over Stephen King en er als ‘Grote Literatuurkenner’ zelfs op neerkijken. Maar zeggen dat die man niet kan schrijven, is meer dan een brug te ver. Ik heb al ettelijke boeken van hem gelezen: Carrie, Cujo, Dolores Claiborne, 11/22/63, IT. Stuk voor stuk kleppers van formaat, prachtige verhalen met diep en grondig uitgetekende karakters. In dit boekje over schrijven vond ik vooral het eerste deel meeslepend. Daarin beschrijft hij welke (jeugd)ervaringen hem hebben gevormd als schrijver. Prachtige, zelfs bloedstollende verhalen. De tips over schrijven waren voor mij herhaling. Nergens had ik een wow-gevoel. Wel een aanrader voor wie nog geen cursus creatief schrijven achter de rug heeft. Lees ook mijn blog over King.

Talk Talk van T.C. Boyle
***

De eerste pagina’s vind ik echt de moeite waard, maar gaandeweg valt het verhaal in elkaar. Waaraan dat ligt weet ik niet echt. Het onderwerp is goed gekozen, het toont hoe gemakkelijk het is om iemands identiteitsgegevens te stelen en te leven op andermans kosten. Ook het steeds wisselende perspectief vind ik positief. Boyle vertelt het verhaal van de slachtoffers én van de crimineel. De crimineel staat vanaf het begin aan de verkeerde kant, maar eigenlijk is hij ook slachtoffer. Hij kan geen moment van zijn fraude genieten omdat hij voortdurend dreigt ontmaskerd te worden. Alleen al het schouwtoneel dat hij moet opvoeren voor zijn shopverslaafde Oost-Europese vrouw – o cliché. Niet zo geloofwaardig verhaal met een heel abnormaal einde, toch voor een Amerikaanse thriller. Wel meeslepend en vlot lezend, daarom de drie sterren.

Jij zegt het van Connie Palmen
****

Twee boeken had ik al gelezen van Connie Palmen, De vriendschap en I.M. Beide vond ik wat tegenvallen, waardoor ik haar ander werk een beetje links heb laten liggen. De goede recensies brachten me ertoe dit boek toch ter hand te nemen. Vanaf pagina één was ik ronduit verkocht. Wat een eruditie, woordenschat en stijl! Palmen is erin geslaagd een biografie van Ted Hughes te schrijven die na de dood van zijn vrouw Sylvia Plath jarenlang verguisd werd als egoïst die haar door ontrouw tot zelfmoord heeft gedreven. Dit boek beschrijft zijn kant van het verhaal. Over hoe onmogelijk het was om met Plath samen te leven. Jaloerse, narcistische, manipulatieve, egotistische en bigotte hysterica die ze was – twee woorden hiervan heb ik moeten opzoeken. Wie zou in dat geval geen minnares nemen? Goed en meeslepend verhaal, prachtig verwoord.

Het dagboek van Nicholas Sparks
**

Ik geef het eerlijk toe, in mijn puberteit las ik het ene Bouquetje na het andere. Ik kijk daar helemaal niet op neer, want die boekjes hebben me aan het lezen gebracht. Maar nu heb ik, als 52-jarige dame, al zo veel goede en literaire boeken achter de kiezen, dat dit niveau echt niet meer volstaat. En dit boek is van een vergelijkbaar niveau. Ik heb de roman uitgelezen, die was gelukkig niet te dik. Nu ik eraan denk, die heeft die typische pulpromandikte. Tijdens het lezen passeerde regelmatig de gedachte dat ik mijn tijd aan het verdoen was en dat er nog zoveel betere boeken op mij liggen te wachten. Dit boek gaat vanavond nog, tijdens de avondwandeling met de hond, in het kersverse boekenkastje om de hoek.

De heilige Rita van Tommy Wieringa
****

Je merkt aan alle details dat er een Nederlandse schrijver aan het woord is. Het gaat weer over die verdraaid eenzame, oudere en stugge Nederlandse mannen. Deed me qua sfeer wat denken aan ‘Boven is het stil’ van Gerbrand Bakker. Ook hier voel je de moedeloze sfeer van dingen die gebeuren en die soms gelaten worden ondergaan. Ik leefde enorm mee met de hoofdpersoon. Dat kereltje dat op jonge leeftijd door zijn mama in de steek wordt gelaten en daar de rest van zijn leven de gevolgen van draagt, onder meer in de relatie met zijn vader. De roman beschrijft de wereld als dorp, heeft het over de vele vreemde culturen die in een onooglijk Nederlandse dorpje zijn neergestreken, en de positieve maar ook negatieve gevolgen van dien. De moderne tijd, zeg maar. Alleen het einde vond ik een beetje te abrupt en te onaf. Maar graag gelezen.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 11 – 15

Verdriet is het ding met veren van Max Porter
*****

Ik ben zo onder de indruk van deze novelle. Van deze poging om langetermijngevoelens van rouw in woorden te gieten. Iedereen heeft het al meegemaakt. Je verliest iemand, bent ondersteboven van verdriet, maar weet totaal niet hoe je dat gevoel onder woorden brengt. Dit nagenoeg perfecte boekje maakt zo’n rouwproces bijna tastbaar, zonder sentimenteel te worden. Dat alleen al vind ik een enorme meerwaarde. De stijl is fantastisch gevarieerd en de taal is simpel en eenvoudig. Er staat werkelijk geen woord te veel in. De woorden die er wel staan zijn heel poëtisch maar lezen toch als proza. Dit boekje is er een om te koesteren en te herlezen, want het biedt troost en toont aan dat het leven verder gaat. Uiteindelijk krast de kraai op. Perfect geschenk om te geven aan iemand die een dierbare verliest. Want alle woorden die jij niet kan vinden, staan hierin.

In het buitengebied van Adriaan van Dis
****

Graag gelezen, deze roman in novellevorm over een oudere schrijver die zich terugtrekt in een afgelegen gebied in Nederland. Dit personage vertoont veel gelijkenissen met Adriaan van Dis zelf. Zo verwijst de schrijver onder meer naar de Jappenkampen in zijn jeugd. Volgens van Dis is deze roman echter géén autobiografie. De roman is geschreven in uiterst korte maar vlot lezende zinnen, dat viel me echt op. Ik zou ander werk van hem moeten herlezen om te kijken of hij dat vroeger ook al deed. Die korte zinnen leveren een speciaal leestempo op. Je wilt doorlezen, maar dat lukt niet door de vele punten en pauzes. De schrijver schrijft in het Buitengebied vanuit zijn Binnengebied dat hem als het ware stuurt in zijn schrijven én leven. Heel levendige en visueel beschreven ontmoetingen met mensen van divers pluimage. Het verhaal van het arme jongetje vond ik heel aangrijpend.

Het complot tegen Amerika van Philip Roth
***

Ik stond volledig op het verkeerde been! Door de noemer ‘historische roman’ ging ik ervan uit dat veel van wat ik las waar was. Ik ken Lindbergh wel, maar alleen als piloot die voor de eerste keer een trans-Atlantische vlucht heeft gemaakt. Maar dat hij president van Amerika was geweest, en dan nog tijdens WOII? Dat was me volledig ontgaan! Ook schrok ik van het feit dat Amerika zo antisemitisch is. Dat sommigen schamper naar New York verwijzen als Jew York. Pas op het einde laat Roth weten dat er weliswaar een historische basis is maar ook veel fictie. Eerlijk? Ik slaakte een zucht van opluchting. De roman toont aan hoe vlug een populaire man een menigte kan opzwepen en meeslepen in zijn fascistische gedachten. Goed boek, een beetje te overladen qua stijl, te lange zinnen met te veel adjectieven en bijwoorden. Daarom drie sterren.

Donker woud van Nicole Krauss
*

‘De geschiedenis van de liefde’ vond ik vijf sterren waard. ‘Donker woud’ situeert zich aan het andere eind van de appreciatieboog. Wat een afschuwelijk boek! Het heeft nochtans de prijs beste boek 2017 gewonnen en krijgt overal voortreffelijke recensies. Maar ik vind er niks aan. Na 163 pagina’s zat ik nog niet in het verhaal. Ik heb dan maar wijselijk besloten het boek dicht te slaan om nooit meer te openen. Al die uitweidingen, dat gefilosofeer, die zelfmoordende balkonspringers, die geniale Kafka. Verhaal? Onbestaand, enkel geouwehoer en theorietjes daarover. Vrouw bevindt zich met een writer’s block in een hotelkamer in Tel Aviv en mijmert onder meer over de ontstaansgeschiedenis van de Koran met al zijn details. Zo saai, zo vervelend. Ik wil een verhaal, geen oeverloos gefilosofeer. Gelukkig was dit een boek uit de bib.

De jongen die zijn vader zocht van John Boyne
**

Dit is nu al het tweede boek van John Boyne waarvan ik niet zo onder de indruk ben. Ik geef toe, ik behoor als oudere dame niet meteen tot zijn doelgroep van pubers, adolescenten en jongvolwassen. Maar andere boeken van zijn hand vond ik wel heel lezenswaardig. Ik denk aan De jongen in de gestreepte pyjama, maar zeker ook aan Dief van de Tijd, Noah Barleywater en meer recenter De grote stilte. De jongen op de berg vond ik wat tegenvallen en dit nog meer. De manier van schrijven, de verhaalopbouw, de stijl worden steeds herkenbaarder. Die typetjes in zijn personages, dat spuien van anekdotes en details ter lering van de jeugd… Eerlijk? Het hoofdpersonage in ‘De jongen in de gestreepte pyjama’, ook maar acht à negen jaar oud, kwam zoveel geloofwaardiger over. In dit verhaal volgen de wel zeer toevallige gebeurtenissen elkaar razendsnel op. Neen. Boyne kan veel beter.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 16 – 20

Mazzel tov van Margot Vanderstraeten
***½

Goed, vlot en empathisch geschreven verslag over een wereld waar je als buitenstaander bijna niets van afweet: het leven van joden in Antwerpen. Bij het verhaal over de kennismaking van jobstudente Vanderstraeten met de joodse ouders zat ik gefascineerd te lezen. Idem dito bij de verhalen over de kinderen en hun groeipijnen. Het fundamentele verschil tussen het religieuze en politieke wereldbeeld van de joodse familie en dat van Vanderstraeten creëert een voortdurende spanning. Positief? Al lezend heb ik weer veel opgestoken, heb als het ware een wereldreis in het jodendom gemaakt. Een puntje van kritiek? Sommige uitweidingen en dialogen, zeker die met de kinderen, bevatten expliciet veel joodse feiten en weetjes en krijgen daardoor een te hoog reportagegehalte. Dat vreet toch wat aan de geloofwaardigheid.

De mensengenezer van Koen Peeters
****

Niet zo’n gemakkelijk maar wel mooi boek met een geweldige structuur. Een Belgische student schrijft zijn masterproef over krokodillen in Congo en interviewt daar de stokoude Remi voor. Die koos er 50 jaar geleden voor zijn West-Vlaamse boerderij te verlaten om pater te worden. Geïntrigeerd door de uitspraak van een Congolees die meestreed in WO I wordt hij naar Congo getrokken. De student stapt in Remi’s voetsporen om uit te vissen wat hij heeft ervaren in West-Vlaanderen, Drongen, Leuven en uiteindelijk Congo. Deed me wat denken aan De Bekeerlinge, ook daar stapt Stefan Hertmans als schrijver in de voetsporen van zijn personages en onderneemt hij dezelfde reis. Mooi procedé. Veel opgestoken over Congo van toen en Congo van nu, en de manier hoe de Congolezen leven, denken en (bij)geloven. Heb niet alles begrepen, maar ik zat geïnteresseerd in het verhaal en dat is al veel. Mooie stijl. Originele vertelling.

Onder een hemel van sproeten van Alex Boogers
****

Toffe regels gelezen! “Met een boek kun je zonder bezoek” en “Niets is opgewassen tegen het leed, behalve schoonheid”. Het eerste is van belang voor Harvey, een jongen die alle info langzaam verwerkt, daarom te traag reageert op alles en ook niet praat, enkel met vriendin Amy. Via een bevriende Italiaanse immigrant en ex-stratenlegger komt hij in contact met literatuur. Amy uit dan weer haar verdriet, pijn en angsten in haar tekeningen. Soms schrijnend verhaal over verhoudingen tussen volkse rotmensen van verschillende leeftijden uit dezelfde rotbuurt. Op dit punt vertoont het boek gelijkenissen met Alleen met de Goden. De roman gaat over eenzaamheid, aangezien alle mensen die erin voorkomen alleen aandacht hebben voor hun eigen problemen. Zeer vlot, zelfs spreektaalachtig verwoord, je blijft gewoon lezen. Ik ga “My Special Angel’ van Bobby Helms eens opzoeken op Spotify, lievelingslied en element van troost voor de dementerende oude dame en haar echtgenoot.

Gloed van Sándor Márai
*****

Wat een prachtboek! Meer dan veertig jaar geleden is er iets voorgevallen. De hoofdrolspelers hebben elkaar sinds dan niet meer gezien. Nu komen ze op oudere leeftijd een laatste keer samen en tijdens een nachtelijk gesprek wordt duidelijk wat toen is gebeurd. Het boek gaat over gloeiende passie, wraak, vertrouwen, wantrouwen, jaloezie en vriendschap. Grote onderwerpen die vooral belerend en moeilijk klinken, maar in dit geval de ingrediënten zijn van een aangrijpend verhaal. Ik heb het boek heel nieuwsgierig en vol spanning gelezen. De laatste dertig pagina’s verspreidde ik zelfs over enkele dagen om het einde te rekken. Zo mooi vond ik wat ik aan het lezen was. Doorgaans vind ik het lezen van lange uitleggende monologen heel saai. Maar niet hier. Niet nu. Wellicht omdat het inderdaad over die dingen in het leven gaat die echt tellen: vriendschap en passie.

Het strand van Oostende van Jacqueline Harpman
****

Even de Toverberg aan de kant gelegd en ingeruild voor een andere zedenschets, deze keer van de Brusselse gegoede burgerij voor en na WO II. In beide boeken valt op hoe vlug de moraal en zeden veranderd zijn op amper een eeuw tijd. Het strand van Oostende is een mooi, klassiek, traditioneel en chronologisch opgebouwd liefdesverhaal, geschreven vanuit het oogpunt van één persoon, Emilienne. Na al die modernistische romans van tegenwoordig, waar perspectief en tijd voortdurend verspringen, was dit een echte verademing. Als kind van elf valt Emilienne voor Léopold, op dat moment 25 jaar oud. Dat gepassioneerd en hartstochtelijk vallen van haar blijft een heel leven duren. Hetzelfde geldt trouwens ook voor hem. Beiden horen bij elkaar. Meer zelfs: hij is haar en zij is hem. Een heerlijk ouderwets boek. Heel graag gelezen. Het schijnt dat Harpmans andere boeken ook mooi zijn…

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 21 – 25

Als je het licht niet kunt zien van Anthony Doerr
**

Het gebeurt zo dikwijls dat ik een boek lees dat door zovelen bewierookt wordt en ik er zelf niets aan vind. Hier dus weer van hetzelfde. Ik ben dat vertelperspectief vanuit kleine kinderen een beetje beu. Sinds het succes van John Boyne en zijn gestreepte pyjama lijken veel schrijvers op dezelfde kar te zijn gesprongen. In dit geval heb ik het ook extra moeilijk met de misleidende marketing: dat superpositieve citaat van Eggers op de cover, de vergelijking qua niveau met De boekendief, die volledig verkeerde en sentimentele illustratie op de cover. Man, is er wel iets goed aan dit boek? Ja, toch wel: al die korte hoofdstukken en de vele witruimte. Zo was het boek vlug uit. Ik wil altijd weten hoe een verhaal eindigt en blijf dus lezen. Moet dat van afleren. De structuur is te gezocht en het verhaal veel te ongeloofwaardig.

De witte tijger van Aravind Adiga
****

Ik vond dit boek een echte oogopener. Ik weet dat er corruptie heerst in India, maar dat het zo erg was, daar had ik niet het flauwste vermoeden van. Dit boek geeft een onopgesmukt relaas van hoe het er in de Indische maatschappij aan toe gaat. Aravind Adiga slaagt erin op een vlotte, naïeve én springerige manier zijn levensverhaal te vertellen: van paria uit het Donker schopt hij het tot directeur van een groot taxibedrijf, eindelijk in het Licht. Hij moest er alleen zijn baas voor vermoorden en diens geld stelen. Rauw en indrukwekkend, maar alles wordt met veel humor beschreven, en dat maakt het draaglijk. Confronterend toch om te lezen wat een kastensysteem doet met een mens en zijn zelfbeeld. En hoe de rijken steeds weer zonder mededogen en zonder scrupules trappen op wie armer is. Dat is alvast een universeel gegeven.

Hoog aan de wind van Thomas Rosenboom
****

Van de kortverhalen van Roosenboom ben ik fan. Elke avond probeerde ik me te beperken tot één verhaal, dat traag te lezen en er volop van te genieten. Elk kortverhaal heeft inhoud genoeg om een vuistdikke roman te worden, zoals we van Roosenboom gewoon zijn. Mijn lievelingsboek van hem? Gewassen vlees, een overweldigende roman over Nederland in de 18de eeuw en volledig geschreven in de woordenschat van toen. Ik herkende diezelfde stijl vanaf de eerste zin in het kortverhaal ‘Vader’, een fragment dat Gewassen vlees uiteindelijk niet heeft gehaald. Was een leuke leeservaring. Roosenboom schrijft een prachtig soort Nederlands in een mooie, soms oubollig aandoende stijl, net omdat hij zoveel oudere woorden en uitdrukkingen gebruikt. Maar dat stoort nergens. Zijn verhalen zijn altijd boeiend en focussen op diep uitgewerkte, tragische karakters die telkens opnieuw hun eigen ongeluk tegemoet varen. Gewoon door te zijn zoals ze zijn. Mooi!

Het grote huis van Nicole Krauss
****

Gelukkig weer een goede Nicole Krauss. De laatste van haar hand, ‘Donker Woud’, heb ik op de helft met een zucht van verveling weggelegd met de intentie dat boek nooit meer te openen. Laat staan uit te lezen. Eén en al filosofisch gezwans. In dit boek is er gelukkig plaats voor een verhaal zoals ik ze graag heb. Een mozaïekvertelling over de lotgevallen van verschillende personages die allemaal wel iets te maken hebben met een groot bureau. De verhaallijnen komen op het eind verrassend samen. Mooi verhaal, interessante personages, vlotte stijl, en die intrigerende Joodse details en sfeer die wezenlijk onderdeel zijn van de verhalen van alle Joodse schrijvers. En gelukkig niet te veel filosofie. Niet het niveau van “Geschiedenis van de liefde’, maar dat is nu eenmaal een klassieker. Het lijkt me onmogelijk voor Krauss om beter te doen.

Adelaars en engelen van Juli Zeh
***

Na het fantastische ‘Ons soort mensen’ heb ik me gewaagd aan het debuut van deze schrijfster. Op de achterflap staat vermeld hoe fantastisch deze eerste roman is, een heel nieuwe stem enzovoort. Ik heb al meermaals mogen ervaren dat je lovende woorden op achterflappen vaak met een korreltje zout moet nemen. Idem hier. Ik wil niet beweren dat dit een slecht boek is, maar Zeh maakt wel alle fouten die een debutant kan maken. Ze wil gewoon te veel. Hoeveel details ze in haar verhaal steekt! Met de helft ervan zou het verhaal zoveel beter zijn want zoveel geloofwaardiger. Omdat ze de plot zodanig ingewikkeld maakt, zijn er hier en daar heel wat losse eindjes te bespeuren. Af en toe was ik wel onder de indruk van bepaalde zinnen en van haar toch wel mooie stijl. Daarom de drie sterren.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 26 – 30

Geachte heer M. van Herman Koch
****

Ik beken het graag: Herman Koch is my guilty pleasure. In de kringen waarin ik vertoef is het geen bon ton om te bekennen dat ik de man graag lees. Ik heb genoten van Het Diner en van Huis met zwembad, en ook deze roman kan ik echt pruimen. Ingenieus geconstrueerd verhaal, verteld in een vlotte stijl, mét humor. Ik heb deze roman nagenoeg op één zaterdag uitgelezen. Ik zat zo in het verhaal en wou weten hoe die verschillende verhaallijnen elkaar raakten. Willen weten hoe een verhaal afloopt is volgens Koch een kenmerk van een goede oude roman. Ook leuk vond ik de regieaanwijzingen van de schrijver met zijn lezers. “Nu vertel ik het op deze manier, want ik wil het geloofwaardig houden, zoals het hoort in een roman”. Af en toe dacht ik een cursus creatief schrijven te lezen. Graag gelezen. Nu De Greppel nog.

Het geluk van de wijnboer van Elizabeth Knox
***

Moeilijk deze. Drie sterren omdat ik vier stuks te veel van het goede vind, hoewel ik toch gecharmeerd ben van de originaliteit van het verhaal en de fantasie van de schrijfster. Maar die gesprekken over hemel, hel, duivel en god tussen de wijnboer en de gevleugelde engel, zijn grote liefde, zijn er te veel aan. Wat er gebeurt met de mensen in de nabijheid van de wijnboer, zijn vrouw, kinderen, broer en vriendin-minnares vind ik veel interessanter dan de ontmoetingen met de engel. Hoe erotisch die ook moge beschreven zijn volgens de achterflap. Eerlijk? Ik vind die fragmenten voor het merendeel saai, en zeer ongeloofwaardig, wat mijn mening over het boek niet bepaald beter maakt. Echt slecht kan ik dit boek echter niet noemen. Laten we het maar houden op ‘niet over de hele lijn geslaagd’. Dat de titels van de hoofdstukken verwijzen naar wijnbegrippen vind ik alvast tof gevonden.

Jouw gezicht zal het laatste zijn van João Ricardo Pedro
*****

De roman bestaat uit kriskras door elkaar vertelde verhalen over drie generaties. Op het eerste gezicht hebben die verhalen niet veel met elkaar te maken, maar dat is slechts schijn. Op een nagenoeg geniale manier komen uiteindelijk alle piepkleine details samen. Toen het boek uit was, zat ik enige tijd met spijt in het hart naar de wereld te staren. Ik wou het boek meteen herlezen om alle details nog beter te plaatsen. Wat me zo bekoort? Dat je de hoofdstukken als het ware als losse kortverhalen kunt lezen. En dat die kortverhalen je bovendien gewoon van je sokken blazen. In een heel gewone taal slaagt de schrijver erin de roman te vullen met krachtige, zelfs mokerslagende scènes die je verbluft en ondersteboven achterlaten. Een grandioos mooi en goed boek. Ik heb er geen andere woorden voor.

De ingewijden van Hella S. Haasse
****

Dit lijvige boek speelt zich af in Kreta. Dat feit alleen al deed me beslissen het te lezen tijdens mijn weekje vakantie op het eiland Zakynthos. Het viel meteen op hoe modern deze roman nog steeds is, hoewel die al 70 jaar geleden gepubliceerd werd. Hella S. Haase was haar tijd ver vooruit met deze mozaïekgewijs geconstrueerde roman. Tegenwoordig bestaan nagenoeg alle romans uit door elkaar lopende verhaallijnen die dan nog eens heen en weer springen in de tijd. Maar in 1957, toen Haase De Ingewijden schreef, was daar nog helemaal geen sprake van. Het boek omvat verschillende hoofdstukken, allemaal geschreven vanuit een ander perspectief. Dikwijls krijg je hetzelfde verhaal, maar verteld door iemand anders. Uiteindelijk komen alle details samen in een einde met vuurwerkgehalte. Graag en met toenemende interesse gelezen, nieuwsgierig naar het gegeven dat al die uiteenlopende mensen aan elkaar bindt. Vlot geschreven. Klasseroman van een klassedame.

De Kozakkentuin van Jan Brokken
****

Ik heb veel van Dostojevski’s romans gelezen en was altijd onder de indruk. Na het lezen van dit relaas over de vriendschap tussen hem en officier van justitie von Wrangel heb ik zin om De Idioot en Schuld en Boete te herlezen. Toen ik die boeken las wist ik niets van de verbanning van Dostojevski naar Siberië. Dat hij tien jaar lang omringd werd door misdadigers doet een nieuw licht schijnen op zijn begrip voor het slechte in de mens dat in zijn boeken steeds opnieuw tot uiting komt. De Kozakkentuin is gebaseerd op de correspondentie tussen beide vrienden. ‘Gelukkig bestond er toen nog geen e-mail’, dacht ik regelmatig tijdens het lezen. Dit boek zou anders nooit geschreven zijn. Rode verhaaldraad? Dostojevksi en von Wrangel zijn elk stapelverliefd op de voor hen verkeerde vrouw. Minpuntje? De steeds opnieuw herhaalde smachtende passages halen de vaart uit de roman. Verbazingwekkend einde.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | van 31 – 35

De kathedraal van de zee van Ildefonso Falcones
**

Een echte fastfoodroman. Veel te dik om een strandromannetje te zijn, maar ik ben er toch maar mooi in begonnen op een Grieks strand. Zeer toegankelijk, maar het vult je leeshonger maar met mate. Mensen die niet vaak een boek ter hand nemen, vinden dit wellicht een goed boek. Dat zou het hoge gemiddelde waarderingscijfer kunnen verklaren. Wie meer leest merkt gauw dat dit boek geen hoogvlieger is. Het ene melodramatische gebeuren volgt op het andere, het een nog erger dan het andere. De karakters zijn tweedimensionaal, zelfs stereotypisch uitgewerkt. Het verhaal van Arnau is een kapstok om een resem van Catalaanse geschiedkundige feitjes in de dertiende en veertiende eeuw te vertellen. Ongeveer alles wat in die tijd is gebeurd, passeert de revue. En Arnau blijkt in alles uiteraard een belangrijke rol te spelen. Ik houd van geschiedkundige romans waarin de geschiedkundige feiten latent en minder nadrukkelijk aanwezig zijn.

Onder professoren van Willem Frederik Hermans
***

Een bevriende prof gaf me de raad deze satirische roman over de onderlinge strijd en afgunst tussen professoren te lezen. Zou me een beeld geven van hoe het er anno 2018 aan zijn universiteit aan toe gaat, vertrouwde hij me toe. De eerste pagina’s vind ik fantastisch. Dingelam krijgt de Nobelprijs voor chemie. Hij hoort het nieuws terwijl hij in zijn buitenverblijfje zit. Zijn vrouw ziet het belang van de prijs niet in en haar reacties zijn hilarisch. Die humor bijft het hele boek door speels aanwezig. Je krijgt een tijdsbeeld van studenten in de jaren 1970 die alle tradities en verworvenheden openlijk, luid en demonstrerend in vraag stellen. Helaas bevat het boek ook saaie passages. Zo hoefden die laatste pagina’s in Monaco er voor mij echt niet bij. Het ligt wellicht aan mij, maar ik merkte duidelijk dat de schrijfstijl, hoewel nog steeds leesbaar, al 50 jaar oud is.

Het verhaal van de Dienstmaagd van Margaret Atwood
*****

Deze gelezen in mijn twintiger jaren en nu opnieuw als vijftigjarige. Eerlijk? De impact was een pak groter. Heeft dat te maken met de goede verfilming die ik onlangs heb gezien? Of met het feit dat ik wat meer levenservaring heb dan toen? In elk geval is het toekomstbeeld dat Atwood in de jaren ’90 van de vorige eeuw schetste zeer onrustwekkend. Koude rillingen kreeg ik bij het zien van de serie én het lezen van het boek. Wat een fantasie heeft die schrijfster en wat een fantastische stijl! De grootste ellende wordt objectief en afstandelijk beschreven in koele, zakelijke en korte zinnen. Wat je leest beukt er op die manier extra hard in. Goede vondst: Vanglenn, Vanwarren … zijn namen die bezit uitdrukken. De dienstmaagden staan ten dienste van de penis (“tail”) van hun bevelhebbers. Uitmuntende verhaalstructuur die het geheimzinnige van het gebeuren extra benadrukt. Verplichte literatuur.

Anna in kaart gebracht van Marek Šindelka
****

Ik heb dit boek uit een boekenkastje gehaald en zag dat er heel wat passages waren onderstreept op de eerste pagina’s. Plots vanaf pagina 20 niets meer. Wellicht niet goed genoeg bevonden en weggelegd omwille van … Tja, waarom? Ik zou dat wel eens willen weten. Want ik dacht de hele tijd: lezer voor me, je weet niet wat je hebt gemist door dit verhaal niet uit te lezen. Want deze roman is goed. Anna wordt in kaart gebracht door verschillende personen rondom haar. Pas op het eind komt Anna zelf aan het woord, en dat vind ik meteen de zwakste passage. Intrigerend hoe al die verschillende mensen een andere kijk hebben op eenzelfde persoon. Het stuk over Anna in de trein vind ik uitmuntend goed. De auteur beschrijft hoe ze de medereizigers eerst irriteert, tot op het agressieve af, en dan charmeert door een ultraklein gebaar. Knap. Mooie stijl.

Wachten van Ha Jin
****

“The moment before fulfilment is better than fulfilment itself”. De periode van wachten is beter dan het moment waarop datgene waar je zo naar uitkijkt realiteit wordt. Achttien jaar wachten op een vrouw, zonder intiem contact, omdat je vrouw niet wil scheiden. Om dan tot de constatatie te komen dat het tweede huwelijk ook niet je dat is en dat je verliefdheid hebt verward met liefde. Dat is samengevat waar dit boek over gaat. Maar het is meer dan dat. Je krijgt een beeld van het leven in het China van na 1970. Een conservatieve, puriteinse maatschappij waarin contact tussen een man en een vrouw die niet met elkaar getrouwd zijn aan zeer strikte regels onderworpen is, en waar intiem contact nagenoeg onmogelijk is. Goed en menselijk verhaal over spijt die altijd te laat komt. Ik moest in het begin wel even wennen aan de Oosterse stijl van schrijven.

Mijn boekenlijstje 2018 deel 1 | Van 36 – 39

Oogst van Jim Crace
***½

Een verhaal over buitenstaanders die er niet bij horen en dat ook nooit zullen doen. Die altijd vreemdelingen zullen blijven, hoe lang ze ook in de contreien verblijven. Een bekend gegeven: wie als vreemdeling ergens opduikt, krijgt alle schuld toebedeeld als er iets voorvalt. In dit geval een brand in een schuur. Het verhaal speelt zich af in een afgelegen, naamloos dorp op het Britse platteland, ergens rond 1700. Locatie en plaats worden nergens echt duidelijk. Je krijgt wel een beschrijving van een feodale maatschappij met haar bijbehorende standsverschillen. Boeren staan regelrecht tegenover landeigenaars die met hun onderdanen doen waar ze zin in hebben. De gebeurtenissen volgen elkaar snel op, maar toch blijft het vertelritme traag. Vervelend wordt het echter nooit. De mooie poëtische en soms vrij archaïsche stijl past wonderwel in dit verhaal en roept een beklemmende sfeer op.

De onwaarschijnlijke reis van Harold Fry van Rachel Joyce
**

Dit boek doet me denken aan een tranerige tv-film. Bij het lezen dacht ik regelmatig aan ‘De 100-jarige man …” en aan de lopende Forrest Gump. Het vertelt over de 1000 kilometer lange wandeltocht van de gepensioneerde Harold, op weg naar zijn stervende ex-collega Queenie. Hij wil haar bedanken voor wat ze ooit voor hem heeft gedaan. Wat dat is, kom je te weten op de laatste bladzijden. Tijdens de wandeling overpeinst hij zijn leven en relaties met anderen, vooral zijn vrouw en zoon. Het een na het andere cliché komt boven. Op het vlak van originaliteit krijgt dit boek een 1/10. Weet je wat nog het ergste is? Als Harold Queenie uiteindelijk ontmoet, vergeet hij dank u te zeggen. Ik lees dat er ook een boek is geschreven vanuit het oogpunt van Queenie. Heeft de auteur geld geroken? Bond zonder naam-boodschap: iedereen heeft wel iets goeds, zoeken maar.

The Nix van Nathan Hill
*****

Puik gestructureerde roman over een zoon op zoek naar het verhaal van zijn moeder. Lijkt inderdaad wel wat op de stijl van John Irving (lees ook mijn review van De Laatste Skilift van John Irving, en mijn review over Avenue der Mysteriën), de cliffhangers en een behoorlijk aantal verkeerd-op-de-been-passages zorgen ervoor dat je blijft lezen. Alle verhaallijnen sluiten op elkaar aan, ik heb geen enkel los eindje ontdekt. Dat op zich is al een verdienste, want het aantal plots en subplots is hoog. Elk personage is levensecht beschreven in een vlotte en soepele schrijfstijl.

Allemaal pluspunten, maar bij mij telt vooral het verhaal, en dat sleepte me mee van het begin tot het eind. Ik heb echt genoten van de dialogen tussen Samuel als professor en zijn plagiërende studente Laura in het begin van de roman. Maar ook het relaas van de jeugdvriendschap van Samuel met Bishop en tweelingzus Bethany bekoorde me enorm. Het beste van mijn boekenlijstje 2018 deel 1!

Hoe muziek werkt van David Byrne
**

Ik las dit boek omdat ik wou vernemen waarom ik zoveel van muziek houd. Maar veel wijzer ben ik niet geworden. Ik heb geleerd dat David Byrne autist is, en dat is wellicht de reden waarom dit boek zo essayistisch, zelfs thesisachtig geschreven is. De achterflap beschrijft dit boek als enthousiasmerend, maar dat vind ik er ferm over. Ik weet nu heel wat meer over de technische kant van de zaak, contracten, auteursrecht, platenmaatschappijen, distributie, notaties …. Ik speel gitaar en heb al gehoord van notaties en chromatische toonladders, maar ik vrees dat veel lezers niet begrijpen waarover Byrne het heeft. Pas in het allerlaatste hoofdstuk heeft hij het over het spiegeleffect van muziek – de passie van een muzikant zien en horen doet je die passie aan den lijve voelen. Ik verwachtte wellicht te veel: het blijkt verdomd moeilijk te beschrijven waarom muziek met je doet wat het doet.

Voilà, dit waren ze, mijn boekenlijstje 2018 deel 1. Ook geïnteresseerd naar mijn andere reviews op Goodreads?

© C’bon

Geïnteresseerd in nog meer literaire tips? Zie de blogs hieronder.