Geheim scheve tepel op schilderij Ixion van Rubens opgelost

Geschatte leestijd: 6 minuten

Heb je ooit al het schilderij Ixion van Rubens gezien? Dan wil je toch wel weten waarom de tepel van godin Hera net iets lager staat dan verwacht? Goed nieuws! Roberto Verde reconstrueert in zijn debuutroman Ixion de reden van die scheve tepel op een duidelijke, tragikomische en uiteraard zeer waarheidsgetrouwe manier. Zoals elke fictieschrijver dat doet. En hij doet dat goed.

Ixion, debuutroman van kunstschilder Roberto Verde

Ixion is geschreven door een kunstschilder en dat merk je. Doordat Alain, een van de drie hoofdpersonages, op latere leeftijd een opleiding kunstschilderen volgt, krijgt de techniek van het schilderen, kleurpaletten, perspectief en schaduwen… meer dan voldoende aandacht. In het eerste jaar beperkt de praktijk zich tot stillevens. Alain bekwaamt zich elke dag in het schilderen van een citroen op een bedje van paarskleurig fluweel, tot hij de perfectie bereikt. Ziezo, meteen al het coverbeeld gedeeltelijk uitgelegd.

Roberto Verde onthult het mysterie van de verlaagde tepel op het Ixion-schilderij van Rubens – naast een paar andere raadsels ‑ woord per woord en laagje per laagje, zoals een schilder dat pleegt te doen. Er is één premisse en die legt hij in de mond van de 90-jarige tante Lyddie. “Het lot bestaat niet, alles wat gebeurt heeft zijn betekenis. Niets gebeurt zonder reden.”

Ixion-verhaal in het kort

Aan het verhaal zelf besteed ik maar een paar woorden, want te veel van de inhoud lossen zou het leesplezier vergallen. Ixion van Roberto Verde vertelt over de vriendschap tussen drie mannen. Er is Herman Kesteloot, de zoon van een norse papa die een elektrotechnisch imperium heeft uitgebouwd. Er is Rafid, een technisch ingenieur die voor de firma van Hermans vader werkt en Hermans allerbeste vriend wordt. En ten slotte is er Alain, een oudere dronkenlap die zijn leven vergooit maar dat doet met zoveel bravoure en humor dat je er alleen maar sympathie voor kunt hebben. Hij wordt de tedere vader die Herman nooit heeft gehad. De relatie tussen de drie is er een van warmte, vriendschap, humor, vertrouwen en respect. Alles wat vader Kesteloot – ‘Dieu’ voor de vrienden – mist.

Samen krijgen ze iets te maken met dat wereldberoemde schilderij van Rubens. Even kort over de mythe van Ixion: dat is de man die Hera, de vrouw van oppergod Zeus, wil versieren en daardoor uiteraard de hemelse toorn over zich krijgt.

Rode draad? Het tragikomische leven van Herman

Eerlijk? De verklaring van de te lage tepel van Hera vind ik niet het beste deel van het boek. Mijn hart gaat uit naar het personage van Herman, de zielige zoon van die oppermachtige en vrijwel onmenselijk industrieel. Herman mag dan een rijke zoon zijn die in een kasteel woont en voor zijn negentiende verjaardag een Ferrari krijgt. Dat maakt hem niet overdreven gelukkig. Eén bemoedigend schouderklopje van zijn vader zou hem zoveel blijer maken. Aangezien hij zich moet beperken tot een Ferrari wordt de auto dan maar zijn instrument om meisjes te versieren en seks te hebben.

Je krijgt een tragikomisch beeld van hoe Herman als zielige mankepoot zijn bedpartners, of beter, frontzetelpartners, meelokt. Want Herman loopt inderdaad met een mank been rond. Hij is geboren met mismaakte voeten waardoor hij constant het ziekenhuis in en uit moest en thuisonderwijs kreeg. Pas op zijn twaalfde gaat hij op internaat waar hij uiteraard wordt gepest. Hij leert er vechten om zich staande te houden.

En dat is zeker niet het enige. Zijn oudere broer sterft op twaalfjarige leeftijd. De jongen die in alles zoveel beter en socialer is en geen manke poot heeft… Hij groeit op met het gevoel dat zijn vader het jammer vindt dat het zijn broer is die is gestorven en niet hij. Ook rond de dood van de broer zijn er veel vragen.

Tragische rijkeluiszoon

Mijn hart gaat echt uit naar het personage van Herman die probeert iets van zijn miserabele leven te maken, maar constant geconfronteerd wordt met de minachtende houding van zijn vader.

Alles wat Herman onderneemt lijkt bovendien uit te draaien op een mislukking. Hij laat een scriptie schrijven door iemand die bijeen gegraaide publicaties aan mekaar breit. Helaas blijkt een van die stukken geschreven door zijn eigen prof. Hij geeft een feestje in de villa naast het kasteel – voor hem verboden gebied – terwijl zijn ouders een weekendje weg zijn, maar dat loopt faliekant af. Gelukkig is de humor nooit ver weg.

Op de afgesloten zolder van de villa vindt hij een oud laboratorium waar hij vreemde machines en een doos vol wiskundige formules vindt. Hij botst er op de naam Joseph Cohen, een Duits-Joodse fysicus die zijn grootvader inschakelde om op zolder allerlei wetenschappelijke proeven te doen. Van de een op de andere dag verdwijnt de wetenschapper spoorloos. Al lezend kom je van het ene mysterie in het andere. 

Herman wil een job in het bedrijf van zijn vader, maar pas na zware dwang van zijn vrouw geeft Dieu toe. Herman mag op de laagste sport beginnen, eerst calculatie, dan nacalculatie, dan de planning en dan de eerste echte promotie als assistent-verantwoordelijke voor de streek Noord-Frankrijk, waaronder ook het Louvre valt… En daar komen we al wat dichter in de buurt van Rubens en zijn Ixion-schilderij.

Vlot Vlaams en nomdedomme grappig

Ik heb het boek op anderhalve dag uitgelezen, want dat is wat een boek gevuld met mysteries met je doet. Door de proloog én de tekst op de achtercover weet je al dat er iets vreemds zal gebeuren. Je leest dus geïntrigeerd verder, ook als het overgrote deel van het boek helemaal niet over Rubens en Ixion gaat. Het leven van Herman komt voorbij, je leest over Alain die een opleiding schilderen volgt en in het café een zekere Rafid leert kennen. Die neemt Herman op sleeptouw wanneer hij als stagiair in het bedrijf van zijn vader werkt. “Niets gebeurt zonder reden.” Hun leuke, humoristische gesprekken vormen een lichtpuntje in een wereld vol somberheid.

“Het lot bestaat niet, alles wat gebeurt, heeft zijn betekenis. Niets gebeurt zonder reden.”

Elke debutant maakt foutjes, ook wie een debuutroman schrijft

Hoewel de roman aangenaam leest, overtuigt die niet over de hele lijn. Inhoudelijk zijn er veel losse eindjes die ogenschijnlijk nergens worden uitgeklaard. Ik denk aan Jessie, de mooie docente schilderen op wie Alain een oog heeft. Haar tweelingzus blijkt de mama van Herman te zijn – “Toeval bestaat niet.” Die familiale band wordt letterlijk tussen pot en pint vermeld, maar verder wordt er niets mee gedaan. Ook het Cohen-mysterie krijgt een te gemakkelijke verklaring.

Een leuke extra is wel dat de tekst bol staat van de intertekstuele verwijzingen. Ik heb er een aantal gevonden, maar er zijn er zeker meer. Ze allemaal vinden lijkt me een hele uitdaging.

Jammer van de taalfoutjes die hier en daar opduiken. Voor zijn tweede boek, of voor de tweede druk van Ixion – want dit debuut verdient het om gelezen te worden – mag Roberto Verde altijd van mijn diensten als freelance copywriter gebruikmaken.

Meer informatie over Ixion?

En met deze positieve noot sluit deze copywriter in Gent weer af. Tot de volgende!

© C’bon