Jij bent mijn vingers van Nele Baplu? Gewoonweg schitterend!
Vlaanderen is een fantastische schrijfster rijker. Ik was al diep onder de indruk van verhaal, taal en stijl van haar eerste boek En toen begon de zee te zingen. Maar met deze literaire novelle Jij bent mijn vingers, amper 47 pagina’s lang op mijn e-reader, overtreft ze dat boek met verve. En nu heb ik een probleem, want dat vorige boek gaf ik al vijf sterren. Geef ik er nu zes?
Jij bent mijn vingers is een ronduit schitterende novelle. Mijn recensie wordt op die manier wel heel kort. Maar dat is hoe ik deze mooie, gevoelige en gelaagde novelle heb ervaren.
De taal is prachtig en de korte zinnen vol eenvoudige woorden zeggen enorm veel. Nele Baplu heeft het zeldzame talent met een schijnbaar eenvoudige zin enorm veel weer te geven. Ze speelt met taal en beelden en schrijft poëtisch en suggestief. Nergens maakt ze zaken expliciet. De lezer interpreteert zelf wat hij leest. En dat, beste lezer, is wat literatuur literatuur maakt.
Contents
Boeiend van de eerste tot laatste pagina
De eerste verhuisscène trekt je meteen het verhaal binnen. Lander heeft het lef de cello van Ruth gewoon los boven op de aanhangwagen te leggen. Hoe durft hij? In de middeleeuwen zou men dit een halsmisdaad noemen.
Ruth staat in het deurgat en kijkt uit naar “het moment dat de aanhangwagen met daarin haar leven van de kiezeloprit zal rollen.” Lander heeft “de brokstukken van zijn en haar leven naast, door en op elkaar geschikt.” Later blaast ze even uit en wil ze “zijn arm als een deken om haar leggen”. Hoe wankel voelt ze zich “in dit nieuwe samenzijn, zonder herinneringen om in te wortelen”….
Nog maar drie pagina’s ver en ik heb al zoveel zinnen gemarkeerd. Dit wordt een pracht van een boek, dat voel ik.
“There is a crack in everything. That’s how the light gets in.” Dit citaat van Leonard Cohen vat het boek mooi samen. Niets is perfect, maar er is hoop.
Ruth beschikt aan de rechterhand over vijf vingers, de linker telt er drie en twee halve. En toch speelt ze cello, mét gelakte nagels. Ze zet haar gebreken in de verf zodat niemand ze ziet. Als celliste schittert ze “dankzij haar vingers, niet ondanks”.
Ruth volgt les bij Hannah Meersman, een bekende, roemruchte én veeleisende mentor. Zij wil van Ruth de beste celliste maken die het conservatorium ooit heeft voortgebracht. Elk stuk dat Ruth speelt moet als de geboorte van een kind zijn, even ingrijpend. De lessen én de emotionele lading ervan zijn zwaar.
Prachtig gecomponeerd verhaal van Nele Baplu
Jij bent mijn vingers is een intiem, uitgepuurd en prachtig gecomponeerd verhaal dat tot op het eind blijft boeien. Het verhaal had ik trouwens in één ruk uit. Het schrijven van deze recensie duurde een pak langer dan het lezen zelf.
Heden en verleden wisselen elkaar vlot af. De personages geven langzaam hun passies, teleurstellingen en vreugdes prijs.
Er blijkt iets te zijn gebeurd zestien jaar geleden toen Ruth een vijfjarige prinses was en haar broer Thomas drie. Wat dat precies is, wordt niet meteen duidelijk.
Heel geleidelijk aan kom je te weten hoe Ruth de helft van haar linkerpink en ringvinger verloor, “twee vingers die klein bleven terwijl ze zelf groot werd”, en dan nog in omfloerste taal.
Tekeningen als rode draad
Ruth heeft de onvoorwaardelijke liefde van papa, maar moet vechten voor de aandacht van mama. Als vijfjarig meisje zit Ruth uren te tekenen en te kleuren aan dé perfecte tekening voor haar mama. De volgende dag vindt ze haar tekening in de vuilnisbak terug.
Ruth beschrijft zichzelf en Hannah als “twee mensjes op een voor de rest leeg tekenblad. Veel ruimte om in te kleuren”.
Wanneer Ruth zwanger wordt, moet ze kiezen tussen het kind en een carrière als topcellist. In dat geval zal Lander dan passen op het kind “die een mooie tekening heeft klaarliggen voor haar als ze weer thuiskomt.”
Uiteindelijk kiest ze bewust voor een leven waarin ze met haar dochter Klara mee tekent.
Na die keuze stopt de verhaallijn plots. Dertig jaar later wordt die opnieuw opgepakt.
Dochter Klara blijkt ook cello te hebben leren spelen bij Hannah. Nu ze 30 is, getrouwd en zelf moeder, is ze daarmee gestopt. Sindsdien zit Ruth elke vrijdagavond in een cafeetje aan de overkant naar het huis van Hannah te kijken terwijl ze ondertussen scènes uit haar leven tekent.
Op een avond beslist ze opeens de straat over te steken en aan te bellen. Hannah en Ruth tekenen uiteindelijk het laatste stukje van de cirkel.
Ik val in herhaling – mijn excuses daarvoor – maar deze literaire novelle van Nele Baplu is ronduit schitterend.
Taalkundige afsluiter
Ooit stelde ik in een van mijn boekverslagjes dat zelfs de allerbeste schrijvers een eindredacteur nodig hebben die de taalregels kent. Nele heeft me daar toen enkele vragen rond gesteld. In deze novelle heb ik maar één foutje gespot in de zin “Bovenaan de trap…”
Geen halsmisdaad uiteraard zoals die van Lander in het begin van de novelle. Bijna niemand weet dat dit een taalkundige fout is en zal er dus niet over vallen. Maar ik leg het wel even graag aan Nele uit. Andere schrijvers kunnen er ook uit leren.
Even wat theorie. ‘Bovenaan’ is een voornaamwoordelijk bijwoord en dat mag je niet als voorzetsel gebruiken. Hier is dat echter wel gebeurd. Bovenaan wordt gevolgd door ‘de trap’ en dat is een zelfstandig naamwoord.
De taalkundig correcte vormen zijn:
- “Boven aan de trap” (dus boven aan in twee woorden, als bijwoord + voorzetsel + zelfstandig naamwoord),
- of “Bovenaan op de trap”… (voornaamwoordelijk bijwoord + voorzetsel + zelfstandig naamwoord).
Ik ga ervan uit dat deze fout bij de tweede druk – want die komt er, daar ben ik zeker van – aangepast is.
Nu denk ik even spontaan aan Ixion van Roberte Verde. Een prachtig verhaal, maar het boek staat bol van de taalfouten als deze. De revisor van dienst was dan ook een Nederlander – waarmee ik uiteraard niets wil zeggen…
Conclusie? Lees Jij bent mijn vingers van Nele Baplu
Want het is een meesterwerk. En onthoud de naam Nele Baplu, want die komt ooit nog in de canon terecht (als de samenstellers ervan ook maar een beetje verstand hebben).
Mijn tip? Dit kleinood is het ultieme kerstcadeau voor iemand van wie je houdt! Of die je gewoon mag en die graag leest…
En met deze positieve noot sluit ik deze recensie weer af. Tot de volgende!
