Mijn must-read leeslijst 1 van 2023, sommige boeken toch

Het is weer zover! Kun je geloven dat we al aan het eind van het eerste kwartaal van 2023 zijn? De tijd vliegt als je goede boeken leest. Mijn leeslijst 1 van 2023 ligt alweer voor je klaar. 19 boeken gelezen en dat terwijl ik vrijwel 7/7 werk! Hoe doe ik het toch, vraag ik me af.

Je weet intussen hoe het gaat? Ik ben al heel lang bezig met die leeslijsten van me. Ik bezorg je een snel overzicht van elk boek, compleet met cover, sterrenbeoordeling en een kort verslagje van maximaal 150 woorden. Geen vaag gedoe, wel een duidelijke argumentatie waarom ik een specifiek boek een specifiek aantal sterren geef. Die argumentatie blijf ik, als freelance copywriter die van boeken houdt, een meerwaarde vinden.

Zonder verder oponthoud, hier is mijn leeslijst 1 van 2023. Wil je geen enkele aflevering missen, schrijf je dan in op mijn nieuwsbrief. Je vindt de link onderaan in de footer. Veel leesplezier!

Hier vind je trouwens ook al nog mijn leeslijst 2 van 2023. En meteen ook mijn lijst van beste boeken 2023.

Vijfsterrenboeken in leeslijst 1 van 2023

Het bittere kruid door Marga Minco
*****

Als student wilde ik dit juweeltje al lezen maar ik ben toch blij daar 35 jaar mee te hebben gewacht. Dit holocaustboekje van amper 90 pagina’s – met daarin die ijzersterke epiloog en vooral allerlaatste alinea – bezorgde me een stomp in de maag. Marga Minco beschrijft haar eigen ervaringen als Joods meisje in Nederland tijdens Wereldoorlog II. Door de afstandelijke en bijna klinische manier waarop ze dat doet, stijgt ‘Het bittere kruid’ boven heel wat andere holocaustliteratuur uit. Nergens vernoemt ze expliciet het woord jodenvervolging. Wel lees je over het effect van alle kleine en grote maatregelen op het leven van gewone Joodse mensen die net als wij leven en liefhebben. Als lezer weet je veel over deze periode en vul je zelf in wat niet gezegd wordt.

John Boyne volgde dezelfde werkwijze in ‘De jongen in de gestreepte pyjama’. Ik weet nu waar hij de mosterd haalde.

De paradijstuin door Zsuzsa Bánk
*****

Wat een trip down memory lane is dit! In mijn puberjaren was mijn beste vriendin, Heidi, de dochter van een man die Hongarije in 1956 ontvluchtte. Met Heidi en haar ouders bezocht ik Boedapest, toen nog achter het IJzeren Gordijn. Ik herinner me die tastbare dreigende spanning aan de grens. Dit boek gaat over de ouders van Zsuzsa Bànk (de hond van Heidi heette Zsuzsi, dat herinner ik me ook nog) die Hongarije ook ontvluchtten en elkaar in het buitenland ontmoetten. De liefdevolle beschrijving van de laatste maanden van het leven van haar werkelijk fantastische papa – ik had die man willen kennen! – roept herinneringen op aan mijn eigen ervaringen tijdens de laatste levensmaanden van mijn moeder. Hoogstaand verhaal dat een persoonlijke geschiedenis algemeen herkenbaar maakt en de anekdotiek van een autobiografie overstijgt. Beschrijvingen van warme gevoelens in een rijke, eenvoudige taal.

Niets melodramatisch, enkel liefde schemert door alles heen. Supermooi. Gaat lopen met de titel: ‘Mooiste leeservaring van mijn leeslijst 1 van 2023’.

Mungo door Douglas Stuart
*****

Ik ben even gaan kijken hoeveel sterren ik gaf aan Shuggie Bain. Dat bleken er vier te zijn. Wel, dan krijgt dit hartverscheurende verhaal er vijf want het is nog een paar gradaties sterker. Ook hier lees je over een vergelijkbaar marginaal Schots gezin in Glasgow dat bestaat uit een jonge weduwe-moeder met haar drie kinderen, één homo en één macho zoon, en één dochter. En ook hier stelt de narcistische moeder de drank en haar eigen pleziertjes boven haar kinderen met alle verschrikkelijke gevolgen van dien. Maar je leest ook over de tedere liefde tussen twee tienerjongens. Goede vertelstructuur en sterke spanningsboog in een prachtige schrijfstijl. Stuart navigeert tussen nu en toen en doet op het eind alles samenkomen in een laatste hoofdstuk dat je zowel verweesd als hoopvol achterlaat.

Dit boek kan je zien als vervolg op Shuggie Bain. Wel, er mag nog een vervolg komen, ik zal het even gretig lezen.

Viersterrenboeken in mijn leeslijst 1 van 2023

De nietige miljoenen door Jess Walter
****

Door de titel dacht ik per abuis dat dit boek over geld ging, maar het blijkt te gaan over de miljoenen doodarme arbeiders uit begin 20ste eeuw in de VS. Het boek start uiterst sterk met een beschrijving van het leven van de twee rondreizende broers op zoek naar werk. Grapes of Wrath van John Steinbeck is nooit veraf. Voor een volle dag werk krijgen ze amper één euro en worden ze behandeld als het laagste gespuis. De kloof tussen rijke bazen en doodarme arbeiders moet wel tot een reactie leiden. Walter vertelt meeslepend over de begindagen van de vakbond. Bewonderenswaardig wat die eerste vakbondslui én de 19-jarige zwangere feministe voor de arbeiders hebben gedaan, vaak met gevaar voor eigen leven. Echt sterk verwoord. Walter slaagt er helaas niet in dat sublieme niveau van de beginhoofdstukken tot het eind vol te houden.

Toch meer dan de moeite door het realistische tijdsbeeld.

Wat dood is door Belinda Bauer
****

Goed boek. Het gaat over een jongen met Asperger die op jonge leeftijd zijn vader verliest door een hit and run. Op zijn vragen – Waar is papa nu? Wat is dood? – wordt er nooit afdoend gereageerd. In zijn zoektocht naar het antwoord kiest hij als achttienjarige voor een studie anatomie. Daar ontdekt hij dat het stoffelijk overschot dat hij moet ontleden vermoord is. Even een guilty pleasure bekennen. Ik lees graag verhalen over mensen met autisme. Die slagen er niet in de menselijke mimiek correct te interpreteren en vatten alles wat ze horen heel letterlijk op. Hier leidt dat tot wrange, maar ook komische taferelen. Je wordt echt met de handicap geconfronteerd, veel meer dan wanneer je in het echte leven met een persoon met autisme praat. Want dan zit je niet in hun hoofd zoals hier.

Vlot geschreven verhaal hoewel steeds ongeloofwaardiger naarmate het vordert.

November by Thomas Olde Heuvelt
****

In de naam Thomas Olde Heuvelt zit al een zekere mate van horror vervat, vind ik. Met veel fantasie slaagt deze King-adept erin een hedendaags Faustverhaal neer te zetten. De bewoners van de omheinde Bird Street – achter het hek ligt een dreigend bos waar je niet in mag – mogen zich gelukkig prijzen, want elk van hen munt uit in iets speciaals. Maar dat geluk komt niet gratis. Elk jaar de Donkere Dagen van november betalen ze de prijs en voelen ze letterlijk alle leven uit hen stromen. Elk jaar moeten ze ook iemand offeren. Doorgaans vinden ze wel iemand die het leven moe is, tot het uiteraard verkeerd loopt. Het eerste deel vind ik subliem, was het daar gestopt dan was ik al voldaan geweest. Het tweede deel wordt meer een “whodunit” als een buurjongen vermist raakt.

Knap verhaal met een goede spanningsboog tot en met het verrassende einde.

Doorgang door David Mitchell
****

Spannend en gevarieerd want dit 180 pagina’s tellende boekje bevat vijf verschillende verhalen. Het eerste vindt plaats in 1979 op de laatste dag van oktober, de andere telkens exact negen jaar later. Verschillende mensen vinden via een piepklein deurtje – alleen die dag zichtbaar – de doorgang naar een villa en komen daar in dodelijke aanraking met de bewoners. Totaal ongeloofwaardig en toch bleef ik lezen, nieuwsgierig naar wat komen zou. Mitchell stelt me bijna nooit teleur, ook hier etaleert hij zijn rijke en mysterieuze fantasieën. Als puber keek ik vaak naar een BBC-thrillerreeks ingeleid door een silhouet van een dansende vrouw. Ik ken de naam niet meer, was het ‘Tales of the Unexpected’? Tijdens het lezen kwam die dreigende begintune opnieuw op in mijn hoofd. Dat heeft wellicht te maken met de vele verwijzingen naar muziek in het boek. Misschien leg ik wel Mitchell-lijst op Spotify aan.

Meer dan de moeite voor wie van mysterie houdt!

De smaak van wilde peren door Ewald Arenz
****

Mooi, spannend en vrij confronterend verhaal in een makkelijke en vlot lezende stijl. Elke keer als ik zo’n boek lees besef ik hoeveel ik houd van simpele taal. Ook in de blogs die ik professioneel schrijf en in mijn sollicitatiebrieven voor anderen streef ik dezelfde eenvoud na. Deze week nog zei iemand: “Zo’n overtuigende brief met zulke eenvoudige woorden!” Ook hier vind je niets hoogdravends. Alleen de namen van de landbouwwerktuigen zijn iets moeilijker want onbekend. Voor de rest bestaat dit boek uit makkelijke woorden en zinnen die samen een dreigende sfeer creëren. Het vertelt het verhaal over de ontmoeting van een 17-jarige rebelse en agressief woedende Sally en Liss, een al wat oudere, stille boerin met een mysterieus verleden. Liss biedt Sally een toevluchtsoord aan en dat is het begin van een mooie traag groeiende vriendschap.

Weinig woorden, veel stiltes en veel ruimte om zaken zelf in te vullen.

Ik = cartograaf by Jeroen Theunissen
****

Jeroen Theunissen tekent als cartograaf een mooie kaart van woorden. Interessant reisverslag van een veertiger die zijn leven – met vrouw en twee jonge zonen – even niet meer ziet zitten en zes maanden lang gaat trekken van Ierland tot Istanboel. Eventjes de gedachten al wandelend vrijmaken en nadenken hoe hij zijn verdere leven zal gaan vormgeven. Interessant vind ik de beschrijvingen van enkele niet zo bekende plaatsen, de geschiedkundige duiding en de verhalen van de ontmoetingen met enkele inwoners uit de streek. Lezend leren, dat is altijd leuk. Europa was een strijdtoneel, altijd en overal, en helaas nu opnieuw. Regelmatig vertelt Theunissen over de periode vlak voor zijn vertrek en na zijn terugkomst, waarbij hij het heeft over zijn leven in Gent, zijn kinderen en zijn op dat moment nog toekomstige ex-echtgenote. Die uitdrukking heeft hij wellicht geleend van Brusselmans.

Sterke filosofische overpeinzingen vol herkenbare twijfels en gedachten.

Ik ben een eiland door Tamsin Calidas
****

Boeiende, meeslepende leeservaring die tot nadenken stemt. Wat maakt een leven mooi en succesvol? Uiteindelijk blijkt dat vriendschap te zijn. De prachtige natuurbeschrijvingen brengen het verhaal tot leven, maar het zijn vooral de interpersoonlijke relaties op dat barre Schotse eiland die me het meest raken. Tamsin en haar partner kopen een oude boerderij en worden vanaf dag één door de eilandbewoners gedwarsboomd, Tamsin met haar exotische schoonheid nog meer dan haar man. Het eiland lijkt wel een speelplaats vol racistische volwassenen onder leiding van een dominante pester. Ook de moeilijkheden tussen het koppel, de beschrijvingen van een wrede natuur én die verschrikkelijke eenzaamheid en isolatie raken diep. Uniek verhaal vol onverwachte wendingen over een sterke naar vriendschap smachtende dame.

Alleen de derde akte in het boek hoeft er van mij niet bij. Stoppen na de eerste twee had vijf sterren opgeleverd.

Beschavingen door Laurent Binet
****

Een interessante ‘Wat als’-geschiedenis. Wat als de Inca’s onze streken hadden ontdekt en overwonnen in plaats van andersom? Genoten van die prachtige, originele en exotische kijk van de Inca’s op zaken die ze niet kennen. Ze zien geen kerken maar tempels, hebben het over gesproken papier en over aanhangers van de vastgespijkerde God. Wat opvalt? Het grote hart van Inca-keizer Atawalpa. De enorme kloof die hij in onze contreien ziet tussen arm en rijk vult hem met de grootste verbazing. In zijn wereld zorgt iedereen voor iedereen. Hij kiest dan ook de kant van de armen en boeren, geeft juwelen aan blinde bedelaars… Maar omdat hij een groot rijk wil voert hij ook veel oorlog. Die blijven dus. De verhalen over de afgekapte neuzen en oren van de geuzen las ik al in ‘In Opstand’ van Peter Serrien.

Boeiend want een keer helemaal anders. Minpunt? Het laatste luik over Cervantes vind ik overbodig.

Mijn enige 3,5 ster in mijn leeslijst 1 van 2023

Getal van het beest door Chris Houtman
***1/2

3,5 sterren. Heb het interessante Magdalena-verhaal in Houtmans ‘Het negende gebod’ over de minderwaardige positie van vrouwen in de kerk heel graag gelezen. Ook in ‘Getal van het beest’ laat Houtman zijn talent voor intrige zien en verweeft hij meerdere ingewikkelde verhaallijnen door elkaar. Zo is er Hannah Soehari, een Nederlandse journaliste die onderzoek doet naar megakerken in Amerika en er haar ex-vriend Rick Hurley tegen het lijf loopt. Daarnaast vragen scherpschutter Alec Hayes en zijn echtgenote Jinah internationale aandacht voor de oorlog van Turken tegen Koerden in Syrië. Deze schijnbaar ongerelateerde verhalen komen samen in een thriller waarin Houtman diep ingaat op gevoelige thema’s als Amerikaanse politiek, megakerken, terrorisme, religieus fanatisme en fake news. Hij schrijft gedetailleerd en realistisch en creëert zo een verhaal dat bangelijk dicht bij de werkelijkheid lijkt te staan.

Meeslepende, actuele thema’s in een uitstekende schrijfstijl. Zijn ‘Akte van berouw’ wordt een van mijn volgende.

Driesterrenboeken in mijn leeslijst 1 van 2023

Het eiland onder de zee door Isabel Allende
***

Ik ben groot geworden met al die fantastische verhalen van Isabel Allende: Het huis met de Geesten! Eva Luna! Liefde en Schaduw! Heerlijke historische, romantische fictie met een vleugje magisch realisme, boordevol mooie, rijke, complexe en vooral kleurrijke plots. Na het egodocument Paula haakte ik af, maar nu neem ik de draad weer op. Het eerste deel van het verhaal situeert zich in de suikerplantages van Saint Domingue en vertelt over de historische weg van de slaven naar de eerste onafhankelijke zwarte republiek, Haïti. Het aangrijpende verhaal van slavin Zarité vol levendige details zal me nog lang bijblijven. Wanneer de slavenrebellie te gevaarlijk wordt, verhuist het gezelschap naar Louisiana. In dat deel wordt het historische epos meer een drama vol romantische subplots.

De eerste helft is heel goed en meeslepend, de tweede helft kan dat niveau helaas niet aanhouden. Maar toch weer veel bijgeleerd, en dat is altijd top.

De laatste skilift door John Irving
***

Dit boek is minstens 500 pagina’s te dik. Het bevat te veel herhalingen, even veel details en nog meer uitweidingen. De eerste 200 pagina’s heeft Irving me bij mijn nekvel met een intrigerend verhaal over Adam, de “enigste enige” zoon van Rachel Brewster, een lesbische vrouw. Zij heeft één keer seks gehad met een man met de bedoeling een kind op de wereld te zetten. Adam weet niet wie zijn vader is maar dat vist hij uiteraard uit in de loop van het boek. De kleurrijke nevenpersonages zijn interessant en de stijl is zoals ik die van Irving ken, vlot en grappig. Maar helaas, al vanaf pagina 200 begin ik te kijken hoeveel pagina’s ik nog moet… Op het eind komt alles weliswaar mooi samen, maar voordien is er te veel overdadige ballast. Wel positief? Irving toont zich een warm mens die oog heeft voor maatschappelijke, relationele en seksuele problemen, vooral van LGBTIQ-minderheden en transgenders.

Lees mijn uitgebreider recensie van De laatste skilift.

Mijn enige 2,5 sterboek in mijn leeslijst 1 van 2023

Toen de wereld brak by John Boyne
**1/2

2,5* – 400 pagina’s uitlezen op twee dagen en ondertussen nog werken, dat zegt al iets. Maar is wat vlot leest ook goed? Ik ben geneigd negatief te antwoorden. Ik heb al veel van John Boyne gelezen en ‘De jongen in de gestreepte pyjama’ vind ik een tour de force. Dit vervolgverhaal over het leven van zus Gretel kan er echter niet aan tippen. Als het iets bewijst dan is het wel hoe goed de prequel is. Je leest over Gretel die aan het eind van haar leven in een appartement in een van de duurste wijken van Londen terugkijkt op een leven vol geheimen. Hoofdstukken over toen en nu wisselen elkaar af. Sommige passages zijn veelbelovend, andere puur melodrama. Het gaat over schuldgevoel en wie het boek leest wéét dat Gretel alle redenen heeft om zich schuldig te voelen.

Te vaak dacht ik: “Dit is er zo over.”

Tweesterrenboeken in mijn leeslijst 1 van 2023

De zevende functie van taal door Laurent Binet
**

Het verhaal speelt zich af in de jaren ’80 in Parijs. Roland Barthes wordt aangereden door een auto en overlijdt enkele weken later. Het document met de zevende functie van taal dat hij op zak had, wordt gestolen. Wie deze functie onder de knie heeft kan iedereen de baas. Interessant uitgangspunt en meteen de reden waarom ik dit boek wou lezen. Helaas, veel wijzer ben ik niet geworden. Het boek zit vol intelligente personages, taalkundigen en filosofen die echt hebben bestaan en met elkaar in een verheven taaltje praten over semiotiek, filosofie, deconstructie, performantie …. Sommige alinea’s zijn ronduit onleesbaar. Laat al die hoogdravende woorden weg en er rest enkel een matig detectiveverhaaltje. Het boek zou een persiflage zijn van een Dan Brown-mysterie maar mij werkte het enkel op de zenuwen. Ik haat het als ik niet begrijp wat ik lees. Toch twee sterren voor de opmerkelijke intelligentie van Binet.

Nog even deze uitsmijter, ik illustreer mijn mening met een lukraak gekozen fragment uit het boek: ‘Iemand met paranoia deelt daarom de onmacht van het ontheemde teken die hem in een glibberige atmosfeer van alle kanten overvalt, maar de onmacht van de betekenaar wordt hem des te beter deelachtig in het koninklijk gevoel van de woede, als meester van het netwerk dat zich in de atmosfeer uitbreidt.” (Zucht).

Terug naar huis door Jesús Carrasco
**

Deze Carrasco valt me wat tegen, zeker na het lezen van zijn debuut ‘De Vlucht’ en de al even sublieme opvolger ‘De grond onder haar voeten’. Hier doet hij het verhaal van een zoon die na zijn studies bio-ingenieur zijn ouders in Spanje ontvlucht en uitwijkt naar het Schotse Edinburgh. Daar gaat hij aan de slag als vaatwasser en assistent-tuinonderhoud. Wanneer hij na vier jaar terugkeert voor de begrafenis van zijn vader krijgt hij de zorg voor zijn dementerende moeder toebedeeld, want nu wil de zus aan haar toekomst werken. Het verhaal kabbelt voort en de relaties tussen de familieleden komen eigenlijk nergens tot leven. De gezondheidsevolutie van de mama wordt droog en afstandelijk omschreven, net als de reacties van de zoon. In vergelijking met het prachtige ‘Sprakeloos’ van Tom Lanoye over zijn dementerende moeder vind ik dat een zwaktepunt.

Kon beter en vooral meelevender.

Laagland door Joseph O’Neill
**

Boek vol verrassingen. Ik kocht het op een rommelmarkt in de verkeerde veronderstelling dat het er een was van Joseph O’Connor, die goed schrijvende broer van Sinéad. De verkoper wou niets van de prijs doen omdat het “toch zo mooi” was. Pas thuis merkte ik dat het om Joseph O’NEILL ging. Niet erg, de mooie coverfoto van een schaatser beloofde ook wel iets leuks. En dan blijkt de roman niet over schaatsen maar over cricket te gaan, iets waar ik nougabollen – Vlaams voor niets – van afweet. Hoewel het verhaal prikkelt om door te lezen valt het uiteindelijk mager uit. De hoofdrolspelers pakken niet echt en er worden ontiegelijk veel details letterlijk opgesomd in ontzettend veel flashbacks naar het verleden. De hoofdpersoon loopt rond en denkt aan iets dat hij in het verleden tegen zijn moeder heeft gezegd… en dat maal honderd.

Had er zoveel meer van verwacht.

Het enige eensterrenboek in mijn leeslijst 1 van 2023

De reparatie van de wereld door Slobodan Šnajder
*

Het is officieel, ik heb een leesprobleem. Ik ben te slim om pulpliteratuur goed te vinden en te dom om hoogstaande literatuur naar waarde te schatten. Want veel van dat laatste soort vind ik saai, te zeer op woorden en details gefixeerd in plaats van op inhoud en verhaal. Toegepast op dit veelvuldig bekroonde boek: wat ben ik blij dat het uit is! Zelden een sterker begin gelezen maar daarop volgt een enerverend lang en enorm saai middenstuk over de oorlogservaringen van de 19-jarige Volksdeutscher en “dwangwilliger” Kempf die van het ene oorlogskamp naar het andere flaneert. Zodanig afstandelijk verteld dat mijn interesse in wat met hem gebeurt nihil wordt. Ben blijven lezen hopend op beter maar helaas. Deze tegenvaller raad ik niemand aan.

Een ster voor de prachtige titel en cover, het sublieme begin en het feit dat ik nu weet dat er ooit Treblinka-goudzoekers waren. Googel maar even (maar verslik je niet!). Werkelijk de grootste tegenvaller in mijn leeslijst 1 van 2023. Had hier zo naar uitgekeken!

Lees al mijn verslagen op Goodreads

Ziezo, je hebt ze gehad: mijn leeslijst 1 van 2023

En ik blijf met plezier verder lezen, om je binnen drie maanden leeslijst 2 van 2023 te bezorgen.

Zin om op de hoogte te blijven van mijn boekenlijstjes? Schrijf je dan in op mijn nieuwsbrief, je vindt de inschrijflink in de footer.

Tot de volgende!

© C’bon, copywriter in Gent